Zatrudnianie cudzoziemców. Będą nowe przepisy

Nowe, korzystniejsze zasady zatrudniania cudzoziemców przewiduje uchwalona przez Sejm ustawa o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw. Jej głównym celem jest usprawnienie procedur administracyjnych w zakresie legalizacji pobytu cudzoziemców w Polsce i ułatwienie im podejmowania pracy w naszym kraju. Chodzi zwłaszcza o udzielanie cudzoziemcom zezwoleń na pobyt czasowy i pracę, które są najczęściej udzielanym rodzajem zezwoleń na pobyt czasowy w Polsce. Jak bowiem podkreślają autorzy nowelizacji, w sprawach cudzoziemców od kilku lat obserwowany jest wzrost ogólnej liczby wniosków o udzielenie zezwoleń pobytowych na terytorium Polski, w szczególności zezwoleń na pobyt czasowy i pracę składanych do urzędów wojewódzkich, co przekłada się na coraz dłuższy czas oczekiwania na rozpatrzenie tych spraw.

Nowelizacja ma m.in. zmienić zasady dotyczące zatrudniania obcokrajowców na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, składanego przez pracodawcę do urzędu pracy. Przypomnijmy, że zasady zatrudniania w naszym kraju pracowników z zagranicy – określone w ustawie z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – różnią się w zależności od tego, z jakiego kraju pochodzi osoba, która chce podjąć zatrudnienie w Polsce. O ile osoby z innych krajów Unii Europejskiej mogą tutaj mieszkać i pracować na analogicznych zasadach jak polscy obywatele, to w odniesieniu do osób spoza Wspólnoty istnieją w tym zakresie prawne ograniczenia. Jednakże obywatele niektórych państw, a także zatrudniający ich pracodawcy, mogą liczyć w tym zakresie na pewne preferencje.

Mianowicie obcokrajowcy z 6 wybranych krajów (tj. Armenii, Gruzji, Rosji, Białorusi, Mołdawii i Ukrainy) mogą być zatrudniani w Polsce w ramach wspomnianego wcześniej oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi – jako uproszczonej procedury. Przy czym aktualnie we wspomnianym trybie jest możliwa legalizacja pracy tych osób w Polsce na maksymalny okres 6 miesięcy (w ciągu kolejnych 12 miesięcy). Po tym czasie niezbędne jest uzyskanie stosownego zezwolenia, np. na pracę albo na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji.

Co więcej, zlikwidowany będzie również wymóg odczekania przez obcokrajowca po upływie przepracowanych 6 miesięcy, kolejnych sześciu w okresie 12 miesięcy – aby móc ponownie podjąć w naszym kraju zatrudnienie w omawianym trybie. Oznacza to, że będzie on mógł pracować na podstawie oświadczeń pracodawcy bez wspomnianych półrocznych przerw w zatrudnieniu.

Rozwiązaniem, które ma poprawić sytuację pracodawców jest wydłużenie okresu na poinformowanie o rozpoczęciu pracy przez cudzoziemca. Przypomnijmy, że na gruncie dotychczas obowiązujących przepisów podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi ma obowiązek pisemnie powiadomić właściwy powiatowy urząd pracy o podjęciu pracy przez tę osobę najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy. Natomiast po zmianie regulującego tę kwestię art. 88z ust. 13 pkt 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – pracodawcy na dopełnienie wspomnianego obowiązku będą mieli 7 dni.

Ważnym elementem zmian jest również rezygnacja z wymogów posiadania przez cudzoziemca:

• zapewnionego miejsca zamieszkania oraz

• posiadania źródła stabilnego i regularnego dochodu.

W praktyce oznacza to, że po wejściu nowych regulacji w życie cudzoziemcy starający się o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę w Polsce nie będą już musieli obowiązkowo dokumentować miejsca zamieszkania w naszym kraju, np. w postaci przedkładania umów najmu mieszkania, potwierdzenia zameldowania itp. To samo dotyczy dokumentów poświadczających posiadanie źródła dochodów.

Generalnie chodzi tutaj o zatrudnienie w ramach stosunku pracy, a także podstawie umowy zlecenia.

Nowelizacja wprowadza także preferencje w zakresie udzielania zezwoleń na pracę i zezwoleń na pobyt czasowy i pracę dla cudzoziemców, którzy będą zatrudnieni przez podmioty prowadzące działalność o strategicznym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Wykaz tych podmiotów określi minister właściwy do spraw gospodarki w drodze rozporządzenia, zaś wnioski w zakresie udzielania zezwoleń na pracę w jednostkach ujętych w tym wykazie mają być rozpatrywane w pierwszej kolejności.