Należne, lecz niewypłacone pracownikowi wynagrodzenie bez PIT

W piśmie z 24 marca 2021 r. (nr DD3.054.11.2021) – będącym odpowiedzią na interpelację poselską nr 20755 – resort finansów ustosunkował się do problemu pracowników, którym nieuczciwi bądź dotknięci bankructwem pracodawcy nie wypłacili wynagrodzenia za wykonaną pracę. Swoich racji osoby te muszą dochodzić na drodze sądowej, co może trwać przez kolejne lata. Powstaje wówczas pytanie, czy w takiej sytuacji powinny one samodzielnie opłacić podatek od „domniemanego wynagrodzenia”.

Bez przychodu nie ma podatku

Powoławszy się na przepisy ustawy o PIT ministerstwo finansów wyjaśniło we wspomnianym piśmie, że powstanie obowiązku podatkowego w tym podatku jest konsekwencją uprzedniego uzyskania przychodów lub dochodów (przypominając zarazem, że dochód to przychód pomniejszony o koszty podatkowe). Nieotrzymanie takich przychodów lub dochodów nie rodzi obowiązku podatkowego. Nie obliguje również płatnika (pracodawcy) do poboru zaliczek na podatek. Zaliczka pobierana jest bowiem od dochodów rzeczywistych, a nie hipotetycznych. Jeżeli taki dochód nie wystąpił, to płatnik nie pobiera zaliczki na podatek, gdyż nie ma od czego. To samo dotyczy składek na ubezpieczenia społeczne pracowników.

Odnosząc to do sytuacji osób, które z powodu bankructwa firmy lub celowego działania ze strony pracodawcy nie otrzymały wynagrodzenia za wykonaną pracę – MF wyjaśniło, że należności za pracę, których podatnik (pracownik) faktycznie nie otrzymał, nie są dla niego przychodem ani dochodem w rozumieniu ustawy PIT. Tego rodzaju hipotetycznych należności podatnik nie wykazuje więc w zeznaniu podatkowym. Wynagrodzenie to nie jest również podawane w informacji PIT-11 sporządzanej przez płatnika (pracodawcę). Wspomniane należności nie wpływają zatem na wysokość podatku należnego oraz kwotę podatku do zapłaty.

Ochrona na gruncie ustawy o PIT

Podsumowując resort finansów poinformował, że osoba, która nie złożyła zeznania podatkowego o wysokości dochodów, których nie otrzymała, nie jest narażona na sankcje spowodowane nierozliczeniem podatku od tych dochodów. Według MF w ten sposób osoby poszkodowane, o których była mowa wcześniej, są chronione na gruncie ustawy PIT. Jest to ochrona, która nie wymaga wdrożenia dodatkowych wytycznych dla prawidłowego stosowania przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.