Jakie kary pieniężne mogą być nakładane za naruszenia obowiązków związanych z KSeF?

Odpowiedź: Z dniem 1 lipca 2024 r. wejdą w życie przepisy określające obowiązek wystawiania faktur przy użyciu KSeF. Pół roku później, tj. 1 stycznia 2025 r. dodany zostanie art. 106ni ustawy o VAT, który przewidywać będzie nakładanie na podatników kar pieniężnych za naruszenia obowiązków związanych z obowiązkiem wystawiania faktur przy użyciu KSeF.

Przedmiotowe kary nakładane będą, jeżeli podatnik wbrew obowiązkowi:

1. nie wystawił faktury ustrukturyzowanej przy użyciu KSeF,

2. w okresie trwania awarii KSeF albo niedostępności KSeF, albo w przypadku gdy podatnik nie ma możliwości wystawienia faktury ustrukturyzowanej z innego powodu niż awaria KSeF wystawił fakturę niezgodnie z udostępnionym wzorem,

3. nie przesłał w wymaganym terminie do KSeF faktury wystawionej zgodnie z udostępnionym wzorem wystawionej okresie trwania awarii KSeF albo niedostępności KSeF, albo w przypadku gdy podatnik nie ma możliwości wystawienia faktury ustrukturyzowanej z innego powodu niż awaria KSeF.

W przypadkach takich naczelnik urzędu skarbowego nakładać będzie na podatnika, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości do 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze wystawionej poza KSeF, a w przypadku faktury bez wykazanego podatku – karę pieniężną w wysokości do 18,7% kwoty należności ogółem wykazanej na tej fakturze wystawionej poza KSeF (zob. art. 106ni ust. 1 ustawy o VAT). Karę tę podatnicy będą obowiązani uiszczać, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji o nałożeniu tej kary (zob. art. 106ni ust. 3 ustawy o VAT).

Wskazać przy tym należy, że w przypadku niedopełniania wskazanych obowiązków nie wszczyna się postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe (zob. art. 106ni ust. 4 ustawy o VAT). Oznacza to, że za naruszenia wskazanych obowiązków podatnikom nie będzie grozić pociągnięcie do odpowiedzialności karnej skarbowej, a wyłącznie wskazana kara pieniężna.

W dniu 10 lutego 2025 r. osoba fizyczna zarejestrowana jako czynny podatnik VAT wystawi spółce z o.o. „zwykłą” fakturę, a tym samym naruszy obowiązek wystawienia faktury ustrukturyzowanej przy użyciu KSeF. Osobie tej nie będzie z tego tytułu grozić pociągnięcie do odpowiedzialności karnej skarbowej, lecz tylko nałożenie kary pieniężnej przez naczelnika urzędu skarbowego.

W zakresie nieuregulowanym przepisami art. 106ni ustawy o VAT do nakładania przedmiotowych kar pieniężnych stosowane będą przepisy działu IVA ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775 z późn. zm.), w tym art. 189da Kodeksu postępowania administracyjnego. Powoduje to, że – jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej wprowadzającej obowiązek wystawiania faktur przy użyciu KSeF – „w zależności od wagi popełnionego wykroczenia kara pieniężna w wyniku prowadzonego postępowania będzie miarkowana. Wymierzając administracyjną karę pieniężną, organ administracji publicznej będzie brał pod uwagę wagę i okoliczności naruszenia prawa, częstotliwość niedopełniania w przeszłości obowiązku, uprzednie ukaranie za to samo zachowanie, stopień przyczynienia się strony, działania podjęte przez stronę dobrowolnie w celu uniknięcia skutków naruszenia prawa, wysokość korzyści, którą strona osiągnęła, a w przypadku osoby fizycznej warunki osobiste strony, na którą administracyjna kara pieniężna jest nakładana. W przypadku gdy do naruszenia prawa doszło wskutek działania siły wyższej, organ podatkowy będzie mógł także odstąpić od nałożenia kary”.

Dodać należy, że do nakładania przedmiotowych kar pieniężnych nie będzie się stosować art. 21a ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r., poz. 221 z późn. zm.), czyli przepisów o wzywaniu przedsiębiorców do usunięcia stwierdzonych naruszeń prawa przed nałożeniem na niego grzywny lub administracyjnej kary pieniężnej. W konsekwencji kary pieniężne za naruszenia obowiązków związanych z obowiązkiem wystawiania faktur przy użyciu KSeF nakładane będą bez dokonywania takich wezwań.

art. 106ni ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2025 r.