Jakie są konsekwencje VAT sprzedaży pracownikom samochodów osobowych po obniżonej cenie?

Odpowiedź: W przypadkach określonych przepisami art. 32 ustawy o VAT organy podatkowe określają podstawę opodatkowania zgodnie z wartością rynkową, jeżeli okaże się, że istniejące między stronami transakcji powiązania miały wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. Może tak być między innymi w przypadku istnienia powiązań wynikających ze stosunku pracy (zob. art. 32 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT).

Stosowanie przepisów art. 32 ustawy o VAT budzi wątpliwości, gdyż z jego treści nie wynika, aby był on kierowany do podatników. Mimo to Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 31 sierpnia 2021 r. (sygn. I FSK 230/18) orzekł, że w przypadkach takich podstawą opodatkowania dla częściowo odpłatnych świadczeń dla pracowników stanowi/stanowić będzie wartość rynkowa wykonywanych świadczeń pomniejszona o kwotę podatku.

Jeden z przypadków, gdy omawiane przepisy mają zastosowanie ma miejsce, jeżeli wynagrodzenie jest niższe od wartości rynkowej, a nabywca towarów lub usług nie ma pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (zob. art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). W konsekwencji w świetle wskazanego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w pierwszej ze wskazanych sytuacji spółka powinna podwyższać podstawę opodatkowania (a w konsekwencji kwotę podatku należnego) o kwotę obniżonej ceny.

Natomiast w drugim ze wskazanych przypadków odpowiedź zależy od tego czy ostatecznie (po uwzględnieniu obniżenia zaoferowanej w przetargu kwoty o 10%) samochód zostaje sprzedaży za kwotę niższą od jego wartości rynkowej. Jeżeli tak, w świetle wskazanego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego spółka powinna zwiększyć podstawę opodatkowania dostawy samochodu o różnicę między wartością rynkową samochodu i ceną sprzedaży samochodu. W przeciwnym razie (tj. jeżeli ostatecznie samochód zostaje sprzedaży za kwotę odpowiadającą wartości rynkowej lub wyższą) spółka nie powinna dokonywać takiego zwiększenia.