Obowiązują już wyższe odsetki ustawowe

Od wysokości stopy referencyjnej NBP uzależniona jest m.in. wysokość określonych w Kodeksie cywilnym odsetek ustawowych (kapitałowych) i odsetek ustawowych za opóźnienie, a także  odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych określonych w ustawie z  8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Dlatego wraz ze zmianą wysokości tej stopy od 7 października br. (do 0,50%), zmieniła się również wysokość części wspomnianych odsetek. 

Wysokość odsetek obowiązujących od 7 października br. przedstawia się następująco:

• odsetki ustawowe (kapitałowe) – 4%  w skali roku (dotychczas 3,6%),
• maksymalne odsetki ustawowe (kapitałowe) – 8%  w skali roku (dotychczas 7,2 %),
• odsetki za opóźnienie – 6%  w skali roku (dotychczas 5,6%),
• maksymalne odsetki za opóźnienie – 12% (dotychczas 11,2%),
• odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych – 10,1%,
• odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest publiczny zakład leczniczy – 8,1%.

Jeśli chodzi o odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych, to są one naliczane na podstawie  ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Z art. 7 tej ustawy wynika, że przysługują one (o ile strony nie uzgodniły wyższych odsetek), jeżeli wierzyciel spełnił swoje świadczenie, ale nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. Ponieważ do ustalenia ich wysokości stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą odpowiednio w dniach 1 stycznia (do odsetek należnych za okres od 1 stycznia do 30 czerwca) oraz 1 lipca (do odsetek należnych za okres od 1 lipca do 31 grudnia) – zatem w okresie 1 lipca 2021 r. – 31 grudnia 2021 r. pozostają one w niezmienionej wysokości.

Odsetki od zaległości podatkowych

Z kolei wysokość odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych uzależniona jest od wysokości stopy lombardowej NBP, która również uległa podwyższeniu od 7 października br.(do 1%). Jak bowiem wynika z art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej, stawka tych odsetek jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Przypomnijmy, że aktualnie, począwszy od 1 stycznia 2016 r., wysokość odsetek od zaległości podatkowych wynosi:  8% – podstawowe;  4 % – obniżone (tj. 50% stawki podstawowej)  i  12% – podwyższone (tj. 150% stawki podstawowej). Wskazana wcześniej suma 200% podstawowej stopy lombardowej i 2% wynosi obecnie 4% [ tj. (200 × 1%) + 2% = 2% + 2% = 4%].  Ze względu jednak na to, że minimalny poziom wspomnianych odsetek określono na 8% w stosunku rocznym, zatem powyższe zmiany nie mają wpływu na ich wysokość.

Podobnie zmiana wysokości stopy lombardowej NBP nie wpływa na odsetki od niezapłaconych w terminie składek ZUS. To dlatego, że zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, do należnych odsetek za zwłokę od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne, w zakresie m.in. ustalania ich wysokości – należy stosować przepisy Ordynacji podatkowej. Zatem tak samo jak w przypadku odsetek od zaległości podatkowych, również stawka odsetek od zaległości z tytułu składek ZUS nie zmieniła się i nadal wynosi 8% w skali roku.