Kiedy można zastosować 0% do WDT?

Odpowiedź: Jedną z czynności podlegających w Polsce opodatkowaniu podatkiem VAT jest wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (zob. art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT). Wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów są opodatkowane stawką 0%, jeżeli spełnione są warunki określone przepisami art. 42 ustawy o VAT

Z przepisów tych wynika, ze warunkiem stosowania stawki 0% jest udokumentowanie faktu, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju (zob. art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT). W zakresie tym od 1 stycznia 2020 r. istnieją dwie grupy przepisów, tj. przepisy zawarte w art. 42 ustawy o VAT oraz przepisy art. 45a rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L 77/1 z 23 marca 2011 r. z późn. zm.), przy czym podatnikom przysługuje w tym zakresie prawo do wyboru przepisów, które stosują (co pośrednio wynika również z wydanego w tej sprawie komunikatu Ministerstwa Finansów z dnia 31 grudnia 2019 r.). Na użytek dalszej części odpowiedzi zakładam, że stosowane w przedstawionej sytuacji są przepisy art. 42 ustawy o VAT.

W przypadku stosowania tych przepisów warunkiem opodatkowania wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów stawką 0% jest między innymi posiadanie przez podatnika w swojej dokumentacji dowodów, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju. O tym, jakie są to dokumenty, decyduje sposób dokonania oraz przedmiot wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Jeżeli przewóz zlecany jest przewoźnikowi lub spedytorowi (w tym jeżeli przewóz zlecany jest przewoźnikowi lub spedytorowi przez nabywcę), dokumentami tymi są dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju oraz specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku (zob. art. 42 ust. 3 ustawy o VAT).

Zdarza się przy tym, że dokumenty wymienione w art. 42 ust. 3–5 ustawy o VAT nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju towarów. Z art. 42 ust. 11 ustawy o VAT wynika, że w przypadkach takich (również jeżeli podatnik nie posiada jednego z dokumentów podstawowych określonych przepisami art. 42 ust. 3–5 ustawy o VAT – zob. uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 października 2010 r. – sygn. I FPS 1/10) dowodami potwierdzającymi, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, mogą być również inne dokumenty (tzw. dokumenty pomocnicze) wskazujące, że nastąpiła dostawa wewnątrzwspólnotowa, w szczególności:

• korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie,

• dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu,

• dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem przypadków, gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w innej formie, w takim przypadku – inny dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania,

• dowód potwierdzający przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

W świetle powyższego uważam, że posiadanie wskazanego w treści pytania dokumentu (będącego dokumentem potwierdzającym przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju) upoważnia Państwa do zastosowania stawki 0% do dokonywanej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (nawet jeżeli nie posiadacie Państwo dokumentów określonych przepisami art. 42 ust. 3 ustawy o VAT).

Wskazać jednocześnie pragnę, że z obowiązujących przepisów nie wynika nakaz wystawiania faktury w dniu wysłania towarów do nabywcy. W konsekwencji data wystawienia faktury jak najbardziej może różnić się od daty wysłania towarów do nabywcy (przy czym pamiętać należy o wynikającym z art. 106i ust. 1 ustawy o VAT terminie wystawienia faktury, który upływa 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru).